Konspekt lekcji w klasie I liceum ogólnokształcącego

Temat: Syzyf jako symbol .... [heroicznej zgody na własny los – uzupełnienie tematu na końcu lekcji].

1. Główne założenie lekcji: odkrycie wieloznacznego sensu mitu o Syzyfie.

2. Cele lekcji (w porządku operacyjnym)

· uczeń poznaje treść i sens mitu oraz teksty do niego nawiązujące;

· uczeń doskonali umiejętność opracy z tekstem [tu jeszcze inerpretacja ukierunkowana];

· uczeń doskonali sztukę interpretacji ze szczególnym naciskiem na znaczenie kontekstu kulturowego (tu: mitologicznego);

· uczeń świadomie uczestniczy w kulturze i uczy się sprawnie poruszać w gąszczu jej znaków;

· uczeń kształci umiejętność wykorzystywania wiedzy z zakresu szkoły podstawowej

· uczeń uświadamia sobie „dialog” tekstów z różnych epok, podejmuje refleksję nad antynomią bunt - pokora.

· Metoda: Problemowa, heureza.

· Formy pracy: praca z tekstem (wstępna - samodzielna, na lekcji -pod kierunkiem nauczyciela). Analiza, interpretacja, wnioskowanie, wypełnianie karty ćwiczeń. Formułowanie własnych wniosków i przemyśleń.

· Pomoce naukowe: przygotowane przez nauczyciela kserokopie tekstu Mitu Syzyfa wraz z ćwiczeniami.

· Zasady pracy na lekcji: Zasada stopniowania trudności, przystępności nauczania, trwałości wiedzy, poglądowości, świadomego i aktywnego udziału uczniów w lekcji.

Tok lekcji:

1. Rekonstrukcja mitu o Syzyfie (na podstawie Mitologii Parandowskiego). [Wstępna interpretacja (intuicje interpretacyjne, porównanie postawy Prometeusza i Syzyfa - wypowiedź jednego z uczniów {sprawdzenie wykonania pracy domowej}].

2. Funkcjonowanie motywu Syzyfa w literaturze (przypomnienie problematyki Syzyfowych prac S. Żeromskiego, wieloznaczność tytułu powieści - wypowiedzi uczniów, uzupełniane przez nauczyciela).

3. Alberta Camusa lektura mitu o Syzyfie (fragm. eseju Mit Syzyfa - kserokopie, wykonywanie ćwiczeń do tekstu - wszyscy uczniowie).

Praca domowa: Wynotuj jak najwięcej związków frazeologicznych, których źródła tkwią w Biblii i mitologii. Rozpocznij czytanie Antygony Sofoklesa, zwracając uwagę na konflikt wartości. Zaznaczaj fragmenty, w których ujawniane są argumenty i racje stron sporu.

Dla zainteresowanych: Mottem pisemnych rozważań o ludziach wytrwale dążących do realizacji wyznaczonego celu uczyń myśl Alberta Camus: Aby wypełnić ludzkie serce, wystarczy walka prowadząca ku szczytom.

Albert Camus, Mit Syzyfa

(fragmenty)

Albert Camus, francuski prozaik i eseista, wyróżniony Nagrodą Nobla w 1957 roku, zginął w wypadku samochodowym 4 stycznia 1960 roku. Jeden z czołowych przedstawicieli egzystencjalizmu w literaturze. Autor powieści - paraboli pt. Dżuma.

Z wyroku bogów Syzyf musiał nieustannie toczyć pod górę głaz, który, znalazłszy się na szczycie, spadał siłą własnego ciężaru. Bogowie nie bez racji doszli do wniosku, że nie ma straszniejszej kary niż praca bezużyteczne i bez nadziei.

(...) Nietrudno zrozumieć, że Syzyf jest bohaterem absurdalnym tak przez swe pasje, jak i udręki. Za pogardę dla bogów, nienawiść śmierci i umiłowanie życia zapłacił niewypowiedziana męką: całe istnienie skupione w wysiłku, którego nic nie skończy. Oto cena, jaką trzeba zapłacić za miłość tej ziemi. Nie wiemy nic o Syzyfie w piekle. Po to są mity, by ożywiała je wyobraźnia. Tu widać ciało napięte, aby dźwignąć ogromny kamień i pchnąć go w górę po stoku, setki już razy przebytym; widać ściągniętą twarz, policzek przy kamieniu, pomocne ramię, o które wspiera się oblepiona glina masa, stopę, odnajdującą równowagę, palce sprawdzające pozycję głazu i dwie pełne ziemi niezawodne ludzkie dłonie. U końca tego długiego wysiłku, mierzonego przestrzenią bez nieba i czasem bez głębi, cel jest osiągnięty. Syzyf patrzy wówczas, jak kamień w kilka chwil spada w dół, skąd trzeba będzie go znów wynieść na górę. Schodzi na równinę.

Interesuje mnie Syzyf podczas tego powrotu, podczas tej pauzy. Twarz, która cierpi tak blisko kamieni, sama jest już kamieniem. Widzę, jak ten człowiek schodzi ciężkim, ale równym krokiem ku udręce, której końca nie zazna. Ten czas (...) jest czasem świadomości Syzyfa. W każdej z owych chwil, kiedy ze szczytu idzie ku kryjówkom bogów, jest ponad swym losem. Jest silniejszy niż jego kamień.

Jeśli ten mit jest tragiczny, to dlatego, że bohater jest świadomy. (...) Jasność widzenia, która powinna mu być udręką, to jednocześnie jego zwycięstwo. Nie ma takiego losu, którego nie przezwycięży pogarda. (...)

Zostawiam Syzyfa u stóp góry. Człowiek zawsze odnajdzie swój ciężar. Syzyf uczy go wierności wyższej, tej, która neguje bogów i podnosi kamienie. On także mówi, że wszystko jest dobre. (...) Aby wypełnić ludzkie serce, wystarczy walka prowadząca ku szczytom. Trzeba wyobrażać sobie Syzyfa szczęśliwym.

Pytania do tekstu:

1. Za co, wg Camusa, został ukarany Syzyf? W czym ten punkt widzenia różni się od ujęcia Jana Parandowskiego?

2. Jak rozumiesz stwierdzenie: „Po to są mity, aby ożywiała je wyobraźnia”?

3. Dlaczego Camus koncentruje się na momencie powrotu Syzyfa ze szczytu góry?

4. Jak rozumiesz pojęcie „tragizm”. Dlaczego wiąże się ono ze świadomością?

5. Co wg Camusa symbolizuje Syzyf, czego uczy jego postawa? W jakim sensie Syzyf zwyciężył swój los?

6.Wypełnij tabelę:

	Prometeusz	Syzyf
Wina
Kara
Postawa
Symbolika